Rodzina, relacje i życie codzienne
Małe dzieci doświadczają świata jako środowiska relacji, a relacje te mogą mieć wpływ na wiele aspektów ich rozwoju.
Dla dziecka świat jest pełen doświadczeń. W miarę dorastania relacje rodzinne zaczynają wpływać na rozwój dziecka we wszystkich sferach – myślenia, społecznej, emocjonalnej, fizycznej, zachowania i moralnej. Dobre, stabilne w pierwszych latach życia dziecka relacje rodzinne sprzyjają rozwojowi pewności siebie, motywacji do nauki i sukcesom w szkole. W późniejszym okresie życia pomagają rozwiązywać konflikty przez rozmowę, a nie walkę, rozróżniać między dobrem a złem, nawiązywać i podtrzymywać przyjaźnie i zdobywać uznanie w rodzinie. Dzięki dobrym relacjom rodzinnym jest też większa szansa, że dziecko będzie bezproblemowo jeść i dobrze sypiać.
Relacje rodzinne
Kilka sposobów na rozwijanie dobrych relacji rodzinnych:
- Codziennie znajdujcie czas na spotkanie w gronie rodzinnym.
- Pamiętajcie, by rozmawiać, dzielić się i śmiać się, gdy jesteście razem.
- Spędzaj jakiś czas sam na sam z dzieckiem, by dzielić się pomysłami i budować więź.
- Regularnie planujcie miłe sposoby spędzania czasu dla całej rodziny.
- Włączajcie dziecko do codziennych zajęć
Dziecko ma okazję nauczyć się od ciebie i rodziny wielu rzeczy o życiu oraz z waszą pomocą wykształcić sobie ważne nawyki. Rodzice i rodzina wspierają i kształtują życie codzienne i rutynowe czynności dziecka zarówno świadomie, jak i nieświadomie. Dzięki angażowaniu dziecka w codzienne wydarzenia dajesz mu okazję do pomagania w obowiązkach domowych i rozwijania poczucia odpowiedzialności i osiągania celu.
Włączanie dziecka do codziennych zajęć
Kilka sposobów na włączenie dziecka w życie codzienne rodziny:
- Poproś dziecko o pomoc w ustalaniu reguł domowych.
- Wyznacz dziecku zadania, takie jak sprzątanie ze stołu po posiłku lub pomoc w zmywaniu i chowaniu naczyń.
- Włącz dziecko do spisywania listy zakupów i/lub gotowania posiłku.
- Zaangażuj dziecko w sortowanie prania lub składanie i chowanie upranych rzeczy. Nawet bardzo małe dzieci mogą roztrzepywać pranie po wyjęciu z pralki lub pomagać chować czyste rzeczy do szaf.
Dzięki włączeniu dziecka w codzienne życie i obowiązki masz szansę poświęcić mu więcej wyłącznej uwagi. Masz możliwość wysłuchania, co dziecko ma do powiedzenia i takiego sformułowania odpowiedzi, by stymulować jego procesy myślowe. Możesz też poznać lepiej przemyślenia i problemy dziecka i wzmocnić więź między wami dzięki dzieleniu się i zrozumieniu.
Zadawanie pytań
Dzięki zaangażowaniu dziecka w codzienne obowiązki stwarzasz okazje do omawiania rozmaitych spraw i odpowiadania na pytania w uważnych rozmowach. Podczas wykonywania z dzieckiem rutynowych czynności możecie rozmawiać o tym, co i dlaczego robicie oraz dlaczego ma to znaczenie nie tylko dla was, ale dla całej rodziny. Poświęcanie dziecku pewnej ilości wyłącznej uwagi podczas codziennych zajęć daje mu czas i miejsce na zadawanie pytań, gdy ma całą twoją uwagę. Dziecko odniesie korzyść z obserwowania cię i interakcji miedzy wami podczas wykonywania codziennych obowiązków, podczas których zadaje i odpowiada na ważne pytania. Możesz pokazywać mu, jak wykonywać te zadania i jednocześnie zachęcać je do refleksji nad tym, dlaczego te czynności są potrzebne. W ten sposób motywujesz dziecko do głębszego zastanowienia się oraz stawiania pytań i udzielania odpowiedzi w wyraźny i inteligentny sposób. Gdy dzieci uczestniczą w codziennych obowiązkach, możesz w tym czasie mówić o wydarzeniach z przeszłości, przewidywać, co może się wydarzyć lub szukać informacji związanych z wykonywanymi rutynowymi czynnościami.
Poczucie bycia częścią rodziny
Relacje buduje się dzięki zaufaniu i wsparciu, a dziecko zaczyna ich tworzenie od domu rodzinnego. Dzięki wzajemnemu szacunkowi, regularnemu wspólnemu spędzaniu czasu w pozytywnej atmosferze i uczestnictwie w życiu codziennym domu dziecko zaczyna lepiej rozumieć swoje miejsce w społeczności rodziny. Wszystkie umiejętności, które nabędzie dzięki udziałowi w pracach domowych przydadzą mu się później w kontaktach społecznych i budowaniu relacji z innymi dziećmi i dorosłymi.
autor: DR. BETTY LIEBOVICH, GOLDSMITHS, UNIVERSITY OF LONDON